اغلب ما این روزا از نگرانی ویروس کرونا دچار سندروم "نکنه کرونا دارم" شدیم... روزی چندین بار حس میکنیم سرما خوردیم و یا تب داریم و گاهی هم بیش از حد توصیه های بهداشتی رو به شکل وسواس گونه رعایت میکنیم. در واقع حسی که تلفیقی از ترس و استرسه و تاحدی وسواس و تلقین رو هم با خودش داره. حالا بریم ببینیم ترس چیه و چه اثراتی داره.
ترس چیه؟
ترس "احساسی ناخوشایند و غالباً قوی هست که ناشی از پیش بینی یا آگاهی از خطره." ترس کاملاً طبیعیه و به افراد کمک میکنه تا در موقعیت‌ها، تهدیدات خطرناک رو بشناسن و پاسخ بدن. اضطراب ناشی از ترس گاهی اوقات می تونه یک واکنش سازنده باشه و باعث احتیاط و تحلیل دقیق یک موقعیت قبل از فرا رسیدن اون موقعیت میشه. با این حال ترس سالم میتونه به ترس ناسالم هم تبدیل بشه و منجر به رفتارهای اغراق آمیز و خشونت آمیز بشه.
ترس ناسالم یا غیرمنطقی چیه؟
هنگامی که آنفلوانزا در سال 1918 تنها در یک روز منجر به مرگ 759 نفر در فیلادلفیای آمریکا شد، جان باری، در کتاب خود تحت عنوان "آنفلوانزای بزرگ"، به این موضوع اشاره کرد که "آنچه که فراگیر شده و مزمن محسوب میشه آنفولانزا نیست بلکه ترس غیر منطقیه ما از آنفولانزاست، ترس شروع به فروپاشی جامعه کرد و اعتمادها رو از بین برد. این ترس تنها باعث محافظت از خود نشد، بلکه منجر به خودخواهی افراد شد."
به عبارت دیگه ممکنه مردم به هنگام مواجهه با بیماری¬های جدید و ناآشنا، با وحشت و ترس و بدگمانی و حتی گاهی دامن زدن به شایعات، با اون برخورد کنن و یا حتی دچار وسواس بشن و نه تنها از راهنمایی هایی که توسط متخصصان بهداشت توصیه شده پیروی کنن، بلکه بسیار فراتر از اونها قدم بردارن: به طور مثال: میتونیم از افرادی یاد کنیم که این روزا با وجود تاکید متخصصین بر این مسئله که نباید برای پیشگیری از کرونا انتی بوتیک مصرف کرد، مصرف میکنن و بر این کار پافشاری میکنن.
تاثیر ترس روی بدن
ترس میتونه باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول یا هورمون استرس بشه. وظیفه‌ی این هورمون کنترل و تنظیم سطح فشار خون و سیستم ایمنی بدنه. برهم خوردن سطح تعادل این هورمون در بدن میتونه باعث واکنش‌هایی مثل افزایش ضربان قلب، نفس تنگی، عرق کردن و ... بشه.
در مواردی هم ترس و اضطراب میتونه باعث حمله‌ی پانیک بشه. حمله پانیک که معمولا هر کسی اون رو یکی دوبار تجربه کرده، همراه با نفس تنگی، لرزش، عرق کردن، سرگیجه، افزایش ضربان قلب ، درد قفسه سینه و ... هست. همه‌ی این موراد میتونه باعث نقص ایمنی بدن بشه. و بدن رو در برابر عوامل بیماری زا مستعد تر بکنه.
تاثیر ترس روی ادراک
آیا می‌دونید ادراک ما مطابق با وضعیت ذهنی ما تغییر میکنه؟ درست بعد از تماشای یک فیلم ترسناک، به احتمال زیاد میتونیم از اشیاء بی ضرر وحشت داشته باشیم برای اینکه درک ما از این فیلم بسیار تحت تأثیر قرار گرفته. مثل شرایطی که در حال حاضر باهاش مواجهیم که بر اثر دیدن کلیپ¬های فوت بیماران کرونایی در چین و یا شنیدن اخبار و امار مرگ و میر بیماران کرونایی در ایران، ادراک ما بیشتر از حد تحت تاثیر قرار گرفته و ما بیشتر از انچه که هست دچار ترس و نا امنی شدیم.
تاثیر ترس روی رفتار
ترس یک احساس بسیار قدرتمند و یک نیروی انگیزشی بسیار قویه. هرچه ترس شدیدتر باشه ، بر رفتار، خلق و زندگی ما تأثیر بیشتر می گذاره. وقتی احساسات و ترسهامون برطرف نمیشه، در تصمیم‌گیری منطقی دچار مشکل می‌شیم. مضطرب و عصبانی می‌شیم و قادر به پردازش اطلاعات نیستیم. اگرچه که کارشناسان در تلاشن تا واقعیت‌ها رو به صورت واضح و مختصر به ما منتقل کنن، اما اگر فردی در شرایط آسیب‌پذیر قرار داره و یا به شدت احساساتی، ممکنه نشنیدن این خبرها براش مفیدتر باشه.
افراد همیشه در مورد ترسهاشون فکر می کنن و وقتی احساس میکنن با اونها روبرو میشن، ناامن میشن. می‌دونید چرا همسرتون و یا مادرتون تو این روزا بارها و بارها با شما تماس برقرار میکنه؟ برای اینکه او احساس ناامنی میکنه و برای شما نگرانه، زیرا یکی از ترس‌ها ذهن او را به خودش معطوف کرده.
در اخر اینکه ...
همه ما در دنیایی با تهدیدهای تصادفی و غیرمستقیم زندگی میکنیم: حملات تروریستی ، سقوط هواپیما ، خسارات غیر منتظره و الان هم بیماری های غیر قابل توضیح.
با این حال خوبه که این روزا به جای اینکه مدام ذهنمون رو درگیر این مسئله کنیم که این بیماری کی به ما سرایت میکنه؟ یا اینکه نکنه من الان مبتلام بهتره فکرمون رو با دیدن یه فیلم یا خوندن یه کتاب خوب مشغول کنیم و فقط توصیه های لازم رو عملی کنیم... یادمون نره که تصمیمات مبتنی بر ترس میتونه به شدت اسیب زا باشه.
